Salam dostlar! Bu məqalədə sizə "PowerShell" haqqında danışacam. Qeyd edim ki, PowerShell mövzusu daha geniş və dərin olduğundan, PowerShell haqqında yazacağım məqaləni çox hissəli nəzərdə tutmuşam ki, (bu) 1-ci hissədə PowerShell-ə qısa da olsa ümumi bir giriş edəcəyik!
PowerShell
Beləliklə, PowerShell nədir? Dostlar, bir çoxunuz PowerShell, eləcə də "cmd/command prompt" haqqında eşitmisiniz və hansı funksiya, xüsusiyyətlərə malik olduğunu da yəqin ki, bilirsiniz. Qeyd edim ki, PowerShell də "cmd" kimi əmrləri icra edən bir platformadır, lakin PowerShell "cmd"-dən daha çox imkanlara malikdir. PowerShell-də "cmdlets" kimi tanınan əmrlər cmd-də mövcud deyildir və PowerShell ilə cmd əmrləri fərqlidir. PowerShell sözündə yer alan "shell" loru dilində ifadə etsək, "qabıq və ya üzlük" mənasını ifadə edir ki, burada "qabıq" deyərkən bir əməliyyat sisteminin müxtəlif xidmətlərinə giriş imkanı verən istifadəçi interfeysi (UI) anlaşılır. Shell "CLI" və "GUI" əsaslı ola bilər. PowerShell, "Microsoft" tərəfindən tapşırıq və əmrlərin icrasının avtomatlaşdırılması, eləcə də tənzimləmələrin idarə edilməsi üçün hazırlanmış bir qabıq, yəni üzlükdür. Qeyd edim ki, açıq mənbə (open-source) olan PowerShell "Windows", "MacOS" və "Linux" əməliyyat sistemlərində quraşdırılaraq istifadə oluna bilər. Shell "Net Framework"-a əsaslanır, eləcə də Shell-ə "əmrlər sətri olan qabıq" və "script dili" daxildir. PowerShell-in ilk versiyası 2006-cı ilin noyabrında "Windows XP", "Windows Server 2003" və "Windows Vista" əməliyyat sistemləri üçün Microsoft tərəfindən buraxılmışdır. Qeyd edim ki, PowerShell-dən nəinki server mühitində, eləcə də client mühitində də istifadə etmək mümkündür. Qeyd etdiyimiz kimi, PowerShell yorucu və vaxt aparan administrativ tapşırıqları avtomatlaşdırmağa və sürətlə həll etməyə kömək edən bir vasitə olaraq hazırlanmışdır. Məsələn: Öz təcrübəmə əsaslanaraq qeyd edə bilərəm ki, Active Directory-də (AD) onlarca, yüzlərcə, minlərcə və s. istifadəçinin yaradılması (eləcə də attributiv məlumatlar-ofis nömrə, mobil nömrə, ölkə, şəhər, departament adı, email ünvanı və s. daxil etmək) üçün əməliyyatın bir-bir deyil, PowerShell-də bir əmr vasitəsilə həyata keçirilməsi, həm administrativ tapşırığın vaxtında yerinə yetirilməsini, həm də vaxt itkisinin qarşısının alınmasını effektiv şəkildə təmin edir. Nəinki, istifadəçi ilə bağlı əməliyyatlar, eləcə də digər administrativ əməliyyatlar PowerShell-də xüsusi əmrlər vasitəsilə həyata keçirilir. Beləliklə, PowerShell-in bütün imkanları, script-lər yaradaraq, çoxsaylı əmrləri birləşdirərək yorucu, vaxt aparan, təkrarlanan tapşırıqları sadələşdirməyə və avtomatlaşdırmağa imkan verir.
PowerShell ISE
PowerShell ISE (Integrated Scripting Environment) adından da göründüyü kimi "script mühiti" anlamını ifadə edir ki, əmrlər yazılacaq pəncərə bütün əmrlərin bir-bir və script şəklində yaradılması, dəyişdirilməsi, eləcə də test edilməsi və s. həyata keçirmək üçün nəzərdə tutulmuş (GUI) qrafik istifadəçi interfeysidir. Məsələn: Öz təcrübəmə əsaslanaraq qeyd edə bilərəm ki, Active Directory-də (AD) tərkibi bir çox istifadəçidən ibarət olan bir neçə qrupunuz mövcuddur ki, siz yeni bir qrup yaradaraq digər qrupda olan istifadəçiləri həmin yeni qrupa əlavə etmək istəyirsiniz. Bu zaman siz, PowerShell istifadə etmədən, GUI üzərindən bir-bir həmin qrupda olan istifadəçilərin yeni qrupa əlavə edilməsini həyata keçirəcəksiniz ki, bu da vaxt aparan və yorucu bir işdir. Bütün bunları nəzərə alaraq siz əvvəlcədən hazırladığınız əmrləri PowerShell-də bir-bir (copy+paste+enter prosesilə) icra edə bilərsiniz, (hansı ki bu proses də bir az vaxt itkisi sayılır), və ya PowerShell ISE-də bütün əmrləri yazaraq, həmin əmrlərin script kimi icra edilməsini həyata keçirə bilərsiniz ki, vaxtınıza daha da qənaət etmiş olarsınız.
Dostlar,
Fikrimcə giriş və qısa olaraq PowerShell haqqındakı bu məqalə ilə sizdə müəyyən təsəvvür yarada bildim. Beləliklə, PowerShell haqqında bu qədər, və növbəti (PowerShell və digər) məqalələrdə görüşənədək!
Təşəkkür edirəm və uğurlar!
Hörmətlə,
Müəllif
Araz Əhmədov
Comments
Post a Comment