Cockpit Veb İdarəetmə Platforması

Salam dostlar,

Bu məqaləmdə "cockpit" haqqında bəhs edəcəm. Beləliklə, "cockpit" nədir?

"GNU LGPL" adı altında fəaliyyət göstərən "cockpit", veb interfeysli və pulsuz (GUI) platformadır ki, "server"-lərin mərkəzdən idarə olunmasını təmin edir. Bir sözlə qeyd etsək, "cockpit" "server"-lərin veb interfeysli olaraq mərkəzdən idarəetmə alətidir. Daha anlaşıqlı olması üçün "cockpit"-ə müqayisə olaraq "vmware esxi" və ya "vmware vcenter" veb platformalarını nümunə kimi göstərmək olar ki, bildiyiniz kimi məhz "vmware esxi" veb platforması ilə virtual maşınların (vm), "vmware vcenter" veb platforması ilə isə "esxi host"-ların idarə olunması həyata keçirilir. "Cockpit" veb platformasının da funksionallığı demək olar ki, eynilə "vmware"-in veb platforması kimidir. Əlavə olaraq qeyd edim ki, "cockpit" veb platformasında "vm" və ya "host" anlayışı "server" anlamını da ifadə edir ki, "vmware" ilə müqayisədə anlaşıqlı olması üçün "vm" və "host" ifadələrini nümunə kimi təqdim etdim. Beləliklə, "cockpit" aləti "Fedora 21" və "Red Hat Enterprise Linux 8" əməliyyat sistemi versiyalarında standard (default) olaraq buraxılsa da, lakin "Red Hat Enterprise Linux 7" və "CentOS 7" əməliyyat sistemi versiyalarında istəyə bağlı (optional) olmuşdur. "Cockpit" veb platforması "GUI" olduğu üçün heç bir "Linux" əmrlərini yadda saxlamağa və əmrlərin icrasını "CLI" (shell) vasitəsilə icra etməyə ehtiyac yoxdur. "CLI"-da əmrlərlə edə biləcəyiniz bütün proseslərin icrasını, yəni:

• loqların izlənilməsini;
• yaddaşın (storage) əlavə və idarə edilməsini;
• şəbəkə tənzimləmlərinin həyata keçirilməsini;
• istifadəçilərin yaradılması və idarə edilməsini;
• icazələrin (permissions) həyata keçirilməsini;
• "selinux"-un idarə edilməsini;
• konteynerlərin idarə edilməsini;
• "service" və proseslərin idarə edilməsini;
• əməliyyat sisteminin "update" və "upgrade" edilməsini;
• "server"-lərin əlavə edilərək mərkəzdən idarə edilməsini və s.

məhz bu plaformada qrafiki (GUI) səviyyədə həyata keçirmək mümküdür. Beləliklə, yaratdığım "cockpit" veb platforması ilə bağlı şəkilli və praktiki nümunələri təqdim edirəm:

Əlavə olaraq qeyd edim ki,

• Veb platformada yer alan "root" istifadəçisi məhz "linux" əməliyyat sistemində yer alan "root" istifadəçisidir;
• "Cockpit" veb platforması həm "hostname", həm də "ip" ünvan vasitəsilə (default) "9090" portu ilə istifadə olunur;
• "Cockpit" veb alətinin "linux"-da yüklənməsi çox sadədir. Aşağıdakı nümunədə "cockpit" veb alətinin "linux" əməliyyat sistemlərində yüklənməsi qaydası verilmişdir:

"Fedora/CentOS 8/RHEL 8"

sudo dnf install cockpit

"Ubuntu/Debian 10"

sudo apt install cockpit

"socket"-in aktiv edilməsi əmri:

sudo systemctl enable --now cockpit.socket

"Fedora/CentOS 8/RHEL 8" əməliyyat sistemlərində "cockpit"-in "firewall rule"-a əlavə edilməsi əmri:

sudo firewall-cmd --add-service=cockpit --permanent
sudo firewall-cmd --reload

Əlavə olaraq qeyd edim ki, "cockpit" veb alətini demək olar ki, "Linux"-un bütün "distribution"-larında yükləməklə veb platformanı tətbiq etmək mümkündür:

Dostlar,

Güman edirəm ki, bu məqaləm də maariflənməniz istiqamətində faydalı olar.

Təşəkkür edirəm və uğurlar!

Hörmətlə,

Müəllif

Araz Əhmədov